Als werkgever zorg je er natuurlijk voor dat jouw medewerkers veilig kunnen werken, of het nu op een gladde zwembadvloer is, of met chemicaliën als chloor. Maar heb je wel eens nagedacht over de sociale veiligheid? Heerst binnen jouw zwembad een cultuur waar iedereen zich gerespecteerd en veilig voelt? In dit artikel bespreken we concrete tips waar je meteen mee aan de slag kunt.
Wat is sociale veiligheid?
Allereerst de basis: sociale veiligheid op de werkvloer betekent dat medewerkers zich veilig voelen om zichzelf te zijn, zonder dat ze bang hoeven te zijn voor intimidatie, discriminatie, pesterijen of andere vormen van ongewenst gedrag. Het gaat hierbij ook om de psychologisch en emotionele veiligheid om hun mening te uiten en fouten mogen te maken.
Een sociaal veilige werkomgeving is dus ontzettend belangrijk om te zorgen dat je medewerkers zich prettig voelen tijdens het werk. Vooral in de zwembranche, waar medewerkers veel met elkaar en met bezoekers werken, kan een veilige sfeer het verschil maken. Uit de Discriminatie Arbeidsmonitor 2022 van de Nationale Vacaturebank, blijkt dat bijna 1 op de 5 Nederlanders wel eens sociale onveiligheid op de werkvloer heeft ervaren.
Tip 1: Stel een vertrouwenspersoon aan
Binnen 23% van de organisaties is het onduidelijk waar medewerkers kunnen aankloppen wanneer ze zich zorgen maken over de sociale veiligheid op de werkvloer. Een van de eerste stappen die je als werkgever kunt zetten, is daarom het aanstellen van een vertrouwenspersoon.
Deze persoon biedt een luisterend oor voor medewerkers die te maken hebben met ongewenst gedrag op de werkvloer, zoals pesten of discriminatie. Het is een neutrale partij die kan helpen bij het zoeken naar oplossingen, juist als dit voor de melden onveilig voelt.
Tip 2. Laat geen twijfel bestaan over gedragsregels
Je kunt alleen sociale veiligheid garanderen als iedereen zich aan bepaalde basisgedragsregels houdt. Welk gedrag wordt wel en niet geaccepteerd binnen jouw organisatie? Denk bijvoorbeeld aan richtlijnen voor respectvolle communicatie, samenwerken en het voorkomen van pesten of discriminatie.
Deze gedragsregels bieden niet alleen helderheid voor je medewerkers, het creëert ook een cultuur waarin sociaal onveilig gedrag minder snel voorkomt. Volgens kenniscentrum Movisie is een helder beleid een goed instrument om ongewenst gedrag te voorkomen, omdat het de normen en waarden van de organisatie extra duidelijk maakt.
Wist je dat de zwembranche een werkgroep over sociale veiligheid heeft? De werkgroep Sociale Veiligheid Zwembranche biedt verschillende tools aan. Zo kun je een gedragscode downloaden om te bespreken en toe te passen binnen jouw zwembad.
Tip 3: Organiseer trainingen
Een andere effectieve manier om te werken aan sociale veiligheid, is door trainingen aan zowel leidinggevenden als medewerkers. Leidinggevenden spelen een ontzettend belangrijke rol in het signaleren van onveilig gedrag en het creëren van een open cultuur waarin medewerkers zich gehoord voelen.
Daarnaast is het belangrijk dat medewerkers weten hoe ze sociaal veilig met elkaar omgaan. Wanneer gaat een grapje bijvoorbeeld te ver? Dat is niet voor iedereen even vanzelfsprekend. Door een open gesprek aan te gaan over wat wel en niet veilig voelt, creëer je een fijne werkplek voor iedereen.
Een goed voorbeeld van een tool van de werkgroep Sociale Veiligheid Zwembranche, is het dilemmaspel. Dit is een laagdrempelige manier om aan de hand van dilemma’s met elkaar in gesprek te gaan over sociale veiligheid. De thema’s in het spel zijn discriminatie, aanraken, seksuele intimidatie en machtsmisbruik, pesten, veiligheid en privacy, aanspreken en agressie en geweld.
Tip 4: Stel een meldprotocol op
Natuurlijk wil je er liever niet aan denken, maar het is belangrijk om voorbereid te zijn op een situatie waar het misgaat. Wat doe je als een van je medewerkers slachtoffer wordt van pesterijen, of nog erger grensoverschrijdend gedrag? Zet helder op papier welke stappen je zet, van een gesprek om een ruzie te sussen, tot een ontslag vanwege seksueel grensoverschrijdend gedrag. Zorg dat alle medewerkers goed op de hoogte zijn van hoe ze een melding kunnen doen, zo nodig anoniem.
Vanuit de werkgroep Sociale Veiligheid Zwembranche is er het Protocol Vrolijk en Veilig, waar je richtlijnen kunt vinden om actie te ondernemen in sociaal onveilige situaties.
Tip 5. Zorg voor een open feedbackcultuur
Een open feedbackcultuur is een essentieel onderdeel van sociale veiligheid. Het betekent dat medewerkers zich comfortabel voelen om problemen, suggesties of verbeterpunten aan te kaarten zonder angst voor negatieve consequenties. Als werkgever kun je dit stimuleren door regelmatig gesprekken te voeren met je team en hen aan te moedigen om feedback te geven. Natuurlijk is het wel belangrijk dat er geen vervelende gevolgen aan hangen voor de medeweker.
Tip 6. Monitor en evalueer de werkomgeving continu
Sociale veiligheid is geen eenmalige actie; het vraagt om voortdurende aandacht en evaluatie. Als werkgever is het belangrijk om regelmatig de werkomgeving te monitoren en na te gaan of je medewerkers zich inderdaad veilig voelen. Dit kun je doen door middel van anonieme medewerkers-enquêtes, jaarlijkse gesprekken en het volgen van ziekteverzuimcijfers. Door regelmatig te evalueren, kun je tijdig bijsturen en mogelijke problemen aanpakken voordat ze escaleren.
